2023 թվականի աշնանը Արամ Ստեփանյանը՝ Արցախի Հադրութի շրջանի Տող գյուղից բռնի տեղահանված բնակիչը, հայտնվեց անարդար իրավիճակում։ Համակարգային սխալի պատճառով նա և իր ընտանիքը պետության կողմից բռնի տեղահանված անձանց համար նախատեսված 50,000 դրամի փոխարեն ստանում էին ընդամենը 10,000 դրամ՝ գումար, որը բավարար չէր նվազագույն կարիքների բավարարման համար։
Խնդիրն առաջացել էր, երբ պետական համակարգում Արամին սխալմամբ նույնացրել էին մեկ այլ անձի հետ, ով իբր Երևանում սեփականություն ուներ։ Բռնի տեղահանման հետևանքով արդեն իսկ տունն ու ունեցվածքը կորցրած ընտանիքի համար այս սխալը դարձել էր ծանր հոգեբանական և նյութական բեռ։ Ստեղծված իրավիճակում նրանք ստիպված էին վարձով ապրել, միաժամանակ փորձելով հոգալ առօրյա ծախսերը և երեխաների կրթության հարցերը։
Պետական մարմինների հետ հաղորդակցությունն արդյունք չէր տալիս։ Չնայած բազմաթիվ դիմումներին և ներկայացված փաստաթղթերին, պետական մարմինները շարունակում էին մերժել նրա բողոքները՝ առանց պատշաճ ուսումնասիրության։ Այս անտարբերությունը էլ ավելի էր խորացնում ընտանիքի հուսահատությունը։
Այս սխալ նույնականացումը հանգեցրել էր նրան, որ ընտանիքը զրկվել էր իրենց հասանելիք գումարի մեծ մասից՝ ամսական 40,000 դրամից։ Հենց այս ճգնաժամային պահին էր, որ Արամը, դիմեց Իրավաբանների հայկական ասոցիացիային՝ օգտվելով ծրագրի շրջանակներում տրամադրվող անվճար իրավաբանական օգնությունից։
ԻՀԱ-ի փորձագետները սկսեցին մանրակրկիտ աշխատանք՝ հավաքելով ապացույցներ, ձեռք բերելով անհրաժեշտ փաստաթղթեր և պատրաստելով իրավաբանորեն հիմնավորված դիմում։ Նրանք անցկացրին մանրակրկիտ ուսումնասիրություն՝ բացահայտելով սխալ նույնականացման բոլոր հանգամանքները և դրանց իրավական հետևանքները։
ԻՀԱ-ի հետևողական աշխատանքի և պրոֆեսիոնալ մոտեցման շնորհիվ հաջողվեց ոչ միայն բացահայտել սխալը, այլև հասնել շոշափելի արդյունքի։ 2024 թվականի փետրվարից Արամի ընտանիքը սկսեց ստանալ ամսական 50,000 դրամ, իսկ 2023թ. հոկտեմբերից մինչև 2024թ. հունվար ամիսների համար նախատեսվեց փոխհատուցում։
«Այս պատմությունը ցույց է տալիս, որ երբեմն համակարգային սխալները կարող են լուրջ հետևանքներ ունենալ խոցելի խմբերի համար», – նշում են ԻՀԱ-ի փորձագետները։ «Սակայն պրոֆեսիոնալ իրավական աջակցությունը կարող է օգնել վերականգնել արդարությունը»։ Արամ Ստեփանյանի գործը դարձավ նաև կարևոր նախադեպ պետական համակարգում նմանատիպ սխալների շտկման համար։
ԻՀԱ-ն շարունակում է իր առաքելությունը՝ պաշտպանելով Արցախից բռնի տեղահանված անձանց իրավունքները։ Յուրաքանչյուր հաջողված գործ ոչ միայն օգնում է կոնկրետ ընտանիքի, այլև նպաստում է համակարգային խնդիրների վերհանմանն ու լուծմանը։ «Մեր նպատակն է ապահովել, որ ոչ մի Արցախից բռնի տեղահանված անձ չզրկվի իր օրինական իրավունքներից», – եզրափակում են ԻՀԱ-ի փորձագետները։ Իրենց կողմից իրականացվող ծրագիրը հենց այդ նպատակին է ծառայում։